De diamantsmokkelaars – Ian Fleming

Dit boekje (186 p., vertaling Tuuk Buijtenhuijs) vertelt volgens de achterflap een ware geschiedenis. Ik citeer:  “Ian Fleming geeft een verslag van een van de grootste smokkelhandels in diamanten en vertelt hoe Interpol er in geslaagd is deze handel droog te leggen en de belangrijkste personen te arresteren”. Jammer genoeg klinkt dit veel concreter dan de inhoud van het boekje. Daarin vertelt Fleming over een gearrangeerde ontmoeting met een man, John Blaize, die heeft meegewerkt aan een operatie om diamantsmokkel tegen te gaan, en die vertelt hem over een aantal van zijn acties. Die hebben zich afgespeeld halverwege de jaren vijftig, dus volop in de koude oorlog. Daarom willen de diamantmonopolisten niet alleen tegengaan dat arbeiders diamanten naar buiten de mijnen smokkelen
en zelf verkopen, maar – in samenwerking met in ieder geval Engeland, als ik het goed begreep – voorkomen dat diamanten verkocht worden naar achter het ijzeren gordijn. Want naast mooi zijn diamanten natuurlijk ook hard, en daarom een gewild en onvervangbaar industrieel artikel. Het vreemde is dat het er dus op neerkomt dat staten de rijke diamantmonopolist De Beers (Blaize werkt, als ik het goed begrijp, in opdracht van Oppenheimer) helpen zijn monopoliepositie te beschermen. Zo zien Fleming en Blaize het uiteraard niet, dus die brengen het als het summum van doortraptheid als ene J. Orford Afrikaanse mijnarbeiders een lucratieve vorm van handel aanbiedt en hen daarbij middels een brochure voorlicht over hoe hij de zaken ziet: “We hebben er belang bij, dat de Afrikaanders profiteren van de rijkdom van Afrika. Omdat wij een van de grootste en machtigste handeleren zijn in ruwe diamant zouden we u willen verzoeken ons te voorzien van ruwe diamanten, waardoor tegelijkertijd u en andere Afrikaanders grote rijkom verwerven. Wij stellen het op prijs u erop te wijzen, dat de ruwe diamanten aan uw volk behoren, omdat ze gewonnen worden uit hun land en grondgebied, ook al mogen anderen hierop aanspraak maken. Vergeet u niet , dat, omdat die ruwe diamanten aan u en aan uw volk behoren, u ermee kunt doen wat u het beste dunkt en naar de wetten van de vrije democratische wereld is iedereen, die vrijhandel van Afrikaanse koopwaar door Afrikaanders niet toestaat, zeer zeker de illegale partij” (p. 109). Ik vond hier persoonlijk wel iets in zitten… Volgens dit boekje zijn er stranden in Zuid-Afrika die vol liggen met diamanten, en zouden de rivierbeddingen in Sierra Leone ermee bezaaid zijn (en daar staat bij dat het “een zeer gangbare gedachte onder de illegale mijnwerkers [was], dat de bodem van Sierra Leone behoort aan de bewoners van Sierre Leone. Gelijk hebben ze. Maar ik las later op Wikipedia dat pas sinds 2005 ook kleurlingen een graantje van de diamanthandel kunnen meepikken, zie dit artikel over De Beers: http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Beers Al met al vond ik dit een helaas wat rommelig in elkaar gestoken boekje met een tegenwoordig waarschijnlijk niet meer politiek correcte toon over bijzonder interessante materie.