De talenten van Charlie – Samuel Benchetritt

Dit boek las ik een hele tijd geleden, maar toen vergat ik kennelijk om m’n verslag te plaatsen. Hierbij dus alsnog:

Volgens de flap gaat dit boek (229 p., vertaling Saskia Taggenbrock) over een opgroeiende jongen die zich staande moet zien te houden in een harde wereld, en die ondanks alles zijn onschuld niet verliest.

Voor deze wervende zin staat de crux van het verhaal: op een dag wordt Charly’s moeder opgepakt door de politie, omdat ze illegaal in Frankrijk verblijft. En door deze combinatie van teksten werd ik op het verkeerde been gezet, waardoor ik méér van het boek verwachtte dan het geeft. Het boek gaat namelijk niet over hoe Charly zich staande houdt, maar alleen over hoe hij de dag waarop zijn moeder van huis wordt gehaald, doorbrengt. Dat het joch zich die dag redt is weliswaar misschien bijzonder voor een tienjarige, maar niet zo
heel gek als je leest wat hij doet. Eerst zoekt hij z’n broer, om hem te vertellen wat er is gebeurd (en van z’n broer hoort hij dat zijn moeder waarschijnlijk is opgepakt door de vreemdelingenpolitie, en is neergezet in een vertrekcentrum (of iets dergelijks, met zo’n eufemistische naam). Ook gaat hij naar school, om in de pauze z’n vriendjes te vertellen wat er is gebeurd, en naar de mensen waar z’n moeder werkt, om haar plotselinge afwezigheid te verklaren. Hij kan daarna slapen in de garage bij een vriendje, maar gaat uiteindelijk naar het vertrekcentrum, om dichter bij z’n moeder te zijn. Mooi, hoor. Maar omdat het boek maar op een zeer beperkte tijdsspanne betrekking heeft, eindigt het eigenlijk voordat het echt moeilijk gaat worden voor Charly. En misschien wordt het helemaal niet moeilijk en eindigt hij met z’n moeder in het vertrekcentrum.

Verder overtuigt het boek niet echt, omdat het verhaal zogenaamd verteld wordt door Charly, die tien jaar is, maar taal en uitdrukkingswijzen gebruikt die volgens mij helemaal niet bij een tienjarige passen. Zo zegt Charly dat hij door sommige gedichten enorm wordt ‘geraakt’, dat een film die hij heeft gezien ‘hartverscheurend’ is en dat iemands leven ‘drastisch’ verandert. Ook is hij onder de indruk van een documentaire over de sloppenwijken van Colombia, en over een meisje dat daarin voorkomt observeert hij: “Ze zag er aluit als een vrouw, terwijl ze zeker niet ouder dan twaalf kon zijn.” Maar waarop baseert onze tienjarige Charly dat? Voor een kind van die leeftijd is iemand die eruit ziet als een vrouw toch gewoon een vrouw? En dan dat vriendje van hem, die interesseert zich voor heel veel dingen: “Je kunt met hem praten over muziek, geschiedenis, politiek of film...”. Pardon, politiek? Met een tienjarige? En de andere tienjarige vindt dat dan interessant?

Nou ja, het voordeel van deze ouwelijke manier van praten van Charly maakte wel dat ik het boek beter verteerbaar vond dan andere boeken die – beter – vanuit een kinderperspectief zijn geschreven. De oppervlakkigheid die daarbij hoort, kleefde niet zo erg aan dit verhaal. Maar het werd al met al natuurlijk geen overtuigend geheel...