The interceptor from my hometown 90‘
IFFR beschrijving:
Klasgenoot van de filmmaker onthult zijn geheime bezigheid: het onderscheppen van mensen die hun recht zoeken. Zo werkt het systeem. De filmmaker volgt de onderschepper van vroeg tot laat door Peking en laat hem zonder onderbreken zijn verhaal doen. Het resultaat is uniek en verbluffend.
De veelzijdige en productieve documentairemaker Zhang Zanbo maakt met even veel gemak een goed onderbouwde en fraai gecomponeerde film als Falling from the Sky (2010), als een 'spontane' film, zodra een kans zich voordoet. Hij is dan de filmmaker met de camera altijd in de aanslag.
Aan het eind van 2010 kreeg de Zhang een telefoontje van een oud-klasgenoot. De twee, die elkaar in geen
twaalf jaar hadden gezien, bleken in het leven heel andere paden te zijn ingeslagen. Hij is de kritische, onafhankelijke filmmaker, zijn klasgenoot had carrière gemaakt binnen de Communistische Partij - hij stond op het punt burgemeester van hun geboorteplaats te worden.Klasgenoot van de filmmaker onthult zijn geheime bezigheid: het onderscheppen van mensen die hun recht zoeken. Zo werkt het systeem. De filmmaker volgt de onderschepper van vroeg tot laat door Peking en laat hem zonder onderbreken zijn verhaal doen. Het resultaat is uniek en verbluffend.
De veelzijdige en productieve documentairemaker Zhang Zanbo maakt met even veel gemak een goed onderbouwde en fraai gecomponeerde film als Falling from the Sky (2010), als een 'spontane' film, zodra een kans zich voordoet. Hij is dan de filmmaker met de camera altijd in de aanslag.
Aan het eind van 2010 kreeg de Zhang een telefoontje van een oud-klasgenoot. De twee, die elkaar in geen
De klasgenoot blijkt zeer spraakzaam en vertelt onthutsende verhalen over zijn werkzaamheden voor de overheid. Hij legt uit wat een 'interceptor' is: een ambtenaar die met alle mogelijke middelen moet voorkomen dat burgers hun recht zoeken. De klasgenoot blijkt een 'onderschepper'. Een uniek document.
Eigen indruk:
Een film over een bijzonder fenomeen, dat echter behoorlijk low-key in beeld werd gebracht. ‘Gewoon’ en interview, dus weinig andere beelden dan dat van de klasgenoot. Wat hij vertelt is behoorlijk schokkend, maar ook nogal onvoorstelbaar en onwezenlijk, waardoor het niet zo hard binnenkomt als eigenlijk zou moeten, denk ik. In een klein stukje van de film wordt niet de klasgenoot gefilmd, maar een groep boeren die naar Peking is gekomen om gebruik te maken van hun petitierecht. Daarvoor heeft de klasgenoot al verteld hoe het hun zou vergaan, maar als je ze zelf ziet zitten in een of ander regeringsgebouw zitten, daar niet uit mogen terwijl ze zich er zo op verheugd hadden om nu eindelijk eens de hoofdstad te bezoeken, en zich er dus machteloos over beklagen hoe ze worden behandeld, is de film ineens een stuk indringender. Een interessante film, dus, over een heel bijzonder onderwerp, dat wat mij betreft nog een keer op een meer aansprekende wijze verteld zou mogen worden. Al is dat waarschijnlijk moeilijk, want de Chinese overheid zal een film over dit onderwerp natuurlijk niet op prijs stellen.
Patience (after Sebald) 82’
IFFR beschrijving:
Uniek en prachtig gefotografeerd essay over het werk van de invloedrijke schrijver W.G. Max Sebald (1944-2001). Grant Gee gaat naar East Anglia om een beeld te schetsen van Sebald en diens beroemdste boek The Rings of Saturn. Een film over landschap, kunst, geschiedenis, het leven en verlies.
Uitgangspunt voor Grant Gee’s nieuwste film, na zijn bekroonde documentaire Joy Division, is W.G. Sebalds boek The Rings of Saturn, een beschrijving van diens lange voettocht door East Anglia. De film volgt Sebalds pad, maar net als in het boek zijn de beelden van het landschap en de plekken die de auteur tegenkwam, aanleiding tot overpeinzingen.
Zo’n twintig schrijvers, kunstenaars en andere creatieven, waaronder auteurs Rick Moody en Iain Sinclair, theaterregisseur Katie Michell en kunstenaars Tacita Dean en Lise Patt, vertellen over de impact die het werk van Sebald op hen heeft gehad. Ook geven ze hun interpretatie van het boek, dat behalve een registratie van een wandeling, een reis is langs de gruwelen van de twintigste eeuw.
Uit de commentaren, door Jonathan Pryce voorgelezen boekpassages, en fragmenten uit interviews met de in 2001 overleden Duitse schrijver, verrijst het beeld van een originele denker, die zijn fascinatie met en angst voor catastrofen op bijzondere wijze wist vorm te geven.
Eigen indruk:
Van deze film had ik me heel veel voorgesteld omdat ik het boek Austerlitz van Seebald had gelezen, dat erg mooi vond, las dat deze film over zijn beroemdste boek ging en zijn pad door East Anglia zou volgen. Ik verwachtte dus prachtige beelden. Maar wat bleek: de film is grotendeels in zwart-wit. Wel goed gemaakt, op originele manier in beeld gebracht (bijvoorbeeld met af en toe een kleiner beeld in kleur erin), maar waarom de prachtige beelden van de natuurlijke omgeving ontdaan van hun kleuren? Ik weet wel: in Seebalds boeken staan foto’s, en die zijn in zwart-wit. Maar als je het pad van de schrijver wilt volgen, moet je je toch realiseren dat hij door een landschap-in-kleur heeft gelopen? Kortom, hoewel de film zeker niet slecht was ben ik er op een gegeven moment uit ergernis uit gelopen. En heb vervolgens als troost het boek gekocht….
Uitgangspunt voor Grant Gee’s nieuwste film, na zijn bekroonde documentaire Joy Division, is W.G. Sebalds boek The Rings of Saturn, een beschrijving van diens lange voettocht door East Anglia. De film volgt Sebalds pad, maar net als in het boek zijn de beelden van het landschap en de plekken die de auteur tegenkwam, aanleiding tot overpeinzingen.
Zo’n twintig schrijvers, kunstenaars en andere creatieven, waaronder auteurs Rick Moody en Iain Sinclair, theaterregisseur Katie Michell en kunstenaars Tacita Dean en Lise Patt, vertellen over de impact die het werk van Sebald op hen heeft gehad. Ook geven ze hun interpretatie van het boek, dat behalve een registratie van een wandeling, een reis is langs de gruwelen van de twintigste eeuw.
Uit de commentaren, door Jonathan Pryce voorgelezen boekpassages, en fragmenten uit interviews met de in 2001 overleden Duitse schrijver, verrijst het beeld van een originele denker, die zijn fascinatie met en angst voor catastrofen op bijzondere wijze wist vorm te geven.
Eigen indruk:
Van deze film had ik me heel veel voorgesteld omdat ik het boek Austerlitz van Seebald had gelezen, dat erg mooi vond, las dat deze film over zijn beroemdste boek ging en zijn pad door East Anglia zou volgen. Ik verwachtte dus prachtige beelden. Maar wat bleek: de film is grotendeels in zwart-wit. Wel goed gemaakt, op originele manier in beeld gebracht (bijvoorbeeld met af en toe een kleiner beeld in kleur erin), maar waarom de prachtige beelden van de natuurlijke omgeving ontdaan van hun kleuren? Ik weet wel: in Seebalds boeken staan foto’s, en die zijn in zwart-wit. Maar als je het pad van de schrijver wilt volgen, moet je je toch realiseren dat hij door een landschap-in-kleur heeft gelopen? Kortom, hoewel de film zeker niet slecht was ben ik er op een gegeven moment uit ergernis uit gelopen. En heb vervolgens als troost het boek gekocht….
Alms for the blind horse 117’
IFFR beschrijving:
In de regio Punjab wordt tijdens een onrustige nacht op bevel van een huisbaas een woning gesloopt. De volgende ochtend gaat het hele dorp daartegen in protest. Een universeel en cinematografisch aansprekende film over mensen die worden onderdrukt en uitgebuit.
Deze door sfeer gedragen film behandelt als een verfijnde ballade het lot van een onderdrukt gezin in een dorp in de regio Punjab. De oude, zieke vader doet mee aan het protest van de dorpelingen tegen een huisbaas die een woning heeft laten afbreken. Zoon Melu, die een riksja rijdt in een nabijgelegen stad, is tijdens een staking gewond geraakt. Hij drinkt te veel en zwerft over straat. Tijdens een maansverduistering klinken geweerschoten, en in het dorp loopt de spanning op. De verarmde en versukkelde hoofdpersonen hullen zich in een rusteloos en mokkend zwijgen dat boekdelen spreekt.
De regisseur maakt op een creatieve manier gebruik van de ruimte als stille getuige van de gebeurtenissen. Het casten van voornamelijk echte dorpelingen is een geslaagde keuze. Hun minimalistische acteerwerk draagt bij aan de contemplatieve sfeer. Deze opmerkelijke debuutfilm was het laatste project waaraan de inmiddels overleden, grote Indiase cineast Mani Kaul meewerkte, dit keer als creatief producent.
Eigen indruk:
Hm, als ik bovenstaande beschrijving niet tevoren had gelezen, had ik misschien helemaal niet begrepen dat er tegen de wil van de bewoner was gesloopt en dat men daartegen ‘protesteerde’. Want erg expliciet is het allemaal niet. Wel mooi gefilmd, maar ook erg traag. De oplopende spanning kwam ook niet echt op me over. Geen aanrader dus.
A simple life 117’
IFFR beschrijving:
Zeer zorgvuldig waargenomen en daardoor uiterst ontroerende fase in een heel gewoon leven van twee heel gewone mensen - zie de titel. Een alleenstaande Hongkonger (superster Andy Lau), voor wie altijd is gezorgd door zijn (geweldig geacteerde) huishoudster, moet opeens voor haar gaan zorgen.
De Hongkongse Ann Hui vertelt in een observerende stijl en met milde humor een klein familieverhaal, dat is gebaseerd op echte gebeurtenissen uit het leven van filmproducent Lee, coscenarist van de film. Deanie Yip won in Venetië de prijs als beste actrice voor haar rol als een oudere amah, een levenslange huishoudelijke hulp, van een familie waarvan alleen een vrijgezelle jonge filmproducent (gespeeld door superster Lau) in Hongkong is blijven wonen. Yip en Lau speelden meermalen moeder en zoon in films en op televisie en die vertrouwdheid is zichtbaar in deze vergelijkbare, liefdevolle relatie.
Als de amah een toeval krijgt en naar een verzorgingstehuis gaat, draaien de rollen langzaam om, waaraan beiden moeten wennen. De zorgvuldige vertelling heeft veel aandacht voor de details van het dagelijks leven en geeft ook bijfiguren de ruimte. Tussendoor wordt een blik geworpen achter de schermen van de Hongkongse filmindustrie, met onder meer een cameo voor regisseur Tsui Hark.
Eigen indruk:
Werkelijk een schitterende, aangrijpende film. Het onderwerp lijkt op voorhand niet erg aansprekend, maar wat zit dit verhaal goed in elkaar, wat is het goed geacteerd, wat is het mooi gefilmd. Enigszins vergelijkbaar, dus, met I Wish, maar nóg beter omdat deze film je van het begin af aan aanspreekt. De beste film van het festival dit jaar, wat mij betreft.
Duch, le maître des forges de l’enfer 103’
IFFR beschrijving:
Nieuw hoofdstuk van Panh over de Rode Khmer. Duch is een unieke getuigenis van de man die verantwoordelijk was voor kamp S21, waar 12 duizend mensen de dood vonden. Duch aanvaart, in een lange monoloog, verantwoordelijkheid voor zijn daden, maar verwijst wel naar de heersende ideologie.
Duch is de bijnaam van Kaing Guek Eav. In 2009 was hij de eerste leider van de Rode Khmer die door een internationaal oorlogstribunaal berecht werd. Tussen 1975 en 1979 was hij onderdeel van het schrikbewind dat Cambodja in haar greep hield, eerst als bestuurder van de gevangenis M13 en later van het kamp S21, een 'moordmachine' waar volgens bestaande archieven 12.380 mensen de dood vonden en waarschijnlijk nog vele meer werden 'vernietigd'.
Rithy Panh, al jaren chroniqueur van de jaren onder de Rode Khmer, laat Duch in een tweegesprek onomwonden en ongehinderd zijn eigen verhaal vertellen. Maar waar Duch zichzelf afschildert als slechts een rader in de machine, geven archiefbeelden en ooggetuigenverslagen een overduidelijk beeld van die helse machine, waarin bijna twee miljoen Cambodjanen omkwamen - ongeveer een kwart van de bevolking. Panh legt de mechanismes bloot van een systeem dat geen ruimte liet voor menselijkheid.
Eigen indruk:
Toevallig eindigde deze dag zoals hij begon: met een film waarin hoofdzakelijk een geïnterviewde persoon te zien is. Maar deze film vertelt een nog veel gruwelijker verhaal én is naar mijn mening beter dan The interceptor from my home town. Deels omdat in deze film de beelden van de geïnterviewde vaker worden afgewisseld met beelden van – nee, niet zozeer van waar hij over vertelt, want dat zou te gruwelijk zijn – maar wel van anderen die hetzelfde vertellen en soms ook iets ensceneren. Daarbij is deze film veel mooier gefilmd. En nog eens zo bijzonder omdat je de indruk krijgt dat deze Duch voor zover mogelijk eerlijk en open terugkijkt op zijn daden. Hij vertelt tamelijk rustig wat hij allemaal gedaan heeft; minimaliseert wel zijn schuld, stellende dat hij een soort van gedoctrineerd was. En ontkent ook sommige dingen, die volgens hem echt anders zijn gegaan dan – blijkbaar – anderen hebben gezegd. Wat waar is, blijft uiteraard in het midden, maar dat de man leiding heeft gegeven aan het martelen en vermoorden van zo’n 12.000 mensen, dat ontkent hij in het geheel niet. Wat een gruwel. En wat onwezenlijk en tegelijkertijd superrealistisch om toevallig precies de volgende ochtend op de radio te horen dat Duch – die in de film nog de hoop uitspreekt dat de rechter in hoger beroep zijn veroordeling tot 35 jaar cel zal verlagen – in hoger beroep tot levenslang is veroordeeld. Zie http://historiek.net/actueel/levenslang-voor-khmer-leider-duch-5819. Dat leek me een goede zaak. Een hele bijzondere film die je beslist moet gaan zien als je de kans krijgt.
In de regio Punjab wordt tijdens een onrustige nacht op bevel van een huisbaas een woning gesloopt. De volgende ochtend gaat het hele dorp daartegen in protest. Een universeel en cinematografisch aansprekende film over mensen die worden onderdrukt en uitgebuit.
Deze door sfeer gedragen film behandelt als een verfijnde ballade het lot van een onderdrukt gezin in een dorp in de regio Punjab. De oude, zieke vader doet mee aan het protest van de dorpelingen tegen een huisbaas die een woning heeft laten afbreken. Zoon Melu, die een riksja rijdt in een nabijgelegen stad, is tijdens een staking gewond geraakt. Hij drinkt te veel en zwerft over straat. Tijdens een maansverduistering klinken geweerschoten, en in het dorp loopt de spanning op. De verarmde en versukkelde hoofdpersonen hullen zich in een rusteloos en mokkend zwijgen dat boekdelen spreekt.
De regisseur maakt op een creatieve manier gebruik van de ruimte als stille getuige van de gebeurtenissen. Het casten van voornamelijk echte dorpelingen is een geslaagde keuze. Hun minimalistische acteerwerk draagt bij aan de contemplatieve sfeer. Deze opmerkelijke debuutfilm was het laatste project waaraan de inmiddels overleden, grote Indiase cineast Mani Kaul meewerkte, dit keer als creatief producent.
Eigen indruk:
Hm, als ik bovenstaande beschrijving niet tevoren had gelezen, had ik misschien helemaal niet begrepen dat er tegen de wil van de bewoner was gesloopt en dat men daartegen ‘protesteerde’. Want erg expliciet is het allemaal niet. Wel mooi gefilmd, maar ook erg traag. De oplopende spanning kwam ook niet echt op me over. Geen aanrader dus.
A simple life 117’
IFFR beschrijving:
Zeer zorgvuldig waargenomen en daardoor uiterst ontroerende fase in een heel gewoon leven van twee heel gewone mensen - zie de titel. Een alleenstaande Hongkonger (superster Andy Lau), voor wie altijd is gezorgd door zijn (geweldig geacteerde) huishoudster, moet opeens voor haar gaan zorgen.
De Hongkongse Ann Hui vertelt in een observerende stijl en met milde humor een klein familieverhaal, dat is gebaseerd op echte gebeurtenissen uit het leven van filmproducent Lee, coscenarist van de film. Deanie Yip won in Venetië de prijs als beste actrice voor haar rol als een oudere amah, een levenslange huishoudelijke hulp, van een familie waarvan alleen een vrijgezelle jonge filmproducent (gespeeld door superster Lau) in Hongkong is blijven wonen. Yip en Lau speelden meermalen moeder en zoon in films en op televisie en die vertrouwdheid is zichtbaar in deze vergelijkbare, liefdevolle relatie.
Als de amah een toeval krijgt en naar een verzorgingstehuis gaat, draaien de rollen langzaam om, waaraan beiden moeten wennen. De zorgvuldige vertelling heeft veel aandacht voor de details van het dagelijks leven en geeft ook bijfiguren de ruimte. Tussendoor wordt een blik geworpen achter de schermen van de Hongkongse filmindustrie, met onder meer een cameo voor regisseur Tsui Hark.
Eigen indruk:
Werkelijk een schitterende, aangrijpende film. Het onderwerp lijkt op voorhand niet erg aansprekend, maar wat zit dit verhaal goed in elkaar, wat is het goed geacteerd, wat is het mooi gefilmd. Enigszins vergelijkbaar, dus, met I Wish, maar nóg beter omdat deze film je van het begin af aan aanspreekt. De beste film van het festival dit jaar, wat mij betreft.
Duch, le maître des forges de l’enfer 103’
IFFR beschrijving:
Nieuw hoofdstuk van Panh over de Rode Khmer. Duch is een unieke getuigenis van de man die verantwoordelijk was voor kamp S21, waar 12 duizend mensen de dood vonden. Duch aanvaart, in een lange monoloog, verantwoordelijkheid voor zijn daden, maar verwijst wel naar de heersende ideologie.
Duch is de bijnaam van Kaing Guek Eav. In 2009 was hij de eerste leider van de Rode Khmer die door een internationaal oorlogstribunaal berecht werd. Tussen 1975 en 1979 was hij onderdeel van het schrikbewind dat Cambodja in haar greep hield, eerst als bestuurder van de gevangenis M13 en later van het kamp S21, een 'moordmachine' waar volgens bestaande archieven 12.380 mensen de dood vonden en waarschijnlijk nog vele meer werden 'vernietigd'.
Rithy Panh, al jaren chroniqueur van de jaren onder de Rode Khmer, laat Duch in een tweegesprek onomwonden en ongehinderd zijn eigen verhaal vertellen. Maar waar Duch zichzelf afschildert als slechts een rader in de machine, geven archiefbeelden en ooggetuigenverslagen een overduidelijk beeld van die helse machine, waarin bijna twee miljoen Cambodjanen omkwamen - ongeveer een kwart van de bevolking. Panh legt de mechanismes bloot van een systeem dat geen ruimte liet voor menselijkheid.
Eigen indruk:
Toevallig eindigde deze dag zoals hij begon: met een film waarin hoofdzakelijk een geïnterviewde persoon te zien is. Maar deze film vertelt een nog veel gruwelijker verhaal én is naar mijn mening beter dan The interceptor from my home town. Deels omdat in deze film de beelden van de geïnterviewde vaker worden afgewisseld met beelden van – nee, niet zozeer van waar hij over vertelt, want dat zou te gruwelijk zijn – maar wel van anderen die hetzelfde vertellen en soms ook iets ensceneren. Daarbij is deze film veel mooier gefilmd. En nog eens zo bijzonder omdat je de indruk krijgt dat deze Duch voor zover mogelijk eerlijk en open terugkijkt op zijn daden. Hij vertelt tamelijk rustig wat hij allemaal gedaan heeft; minimaliseert wel zijn schuld, stellende dat hij een soort van gedoctrineerd was. En ontkent ook sommige dingen, die volgens hem echt anders zijn gegaan dan – blijkbaar – anderen hebben gezegd. Wat waar is, blijft uiteraard in het midden, maar dat de man leiding heeft gegeven aan het martelen en vermoorden van zo’n 12.000 mensen, dat ontkent hij in het geheel niet. Wat een gruwel. En wat onwezenlijk en tegelijkertijd superrealistisch om toevallig precies de volgende ochtend op de radio te horen dat Duch – die in de film nog de hoop uitspreekt dat de rechter in hoger beroep zijn veroordeling tot 35 jaar cel zal verlagen – in hoger beroep tot levenslang is veroordeeld. Zie http://historiek.net/actueel/levenslang-voor-khmer-leider-duch-5819. Dat leek me een goede zaak. Een hele bijzondere film die je beslist moet gaan zien als je de kans krijgt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten