De een zijn dood – Bernlef

Ook dit boek (190 p.) heb ik meegenomen uit – en na lezing weer achter gelaten in – een Franse campingwinkel. In vier delen, die steeds worden verteld vanuit het perspectief van één van de personages, vertelt Bernlef hoe het min of meer goed bedoelde bedrog van een erfenisjager uitloopt op een drama. Een interessant verhaal dat Bernlef, ondanks het onwaarschijnlijke ervan, op overtuigende wijze door zijn hoofdpersonen laat vertellen. Eerst vertelt erfenisjager Wim Terlinde (voormalig rechercheur) hoe hij op zoek gaat naar de erfgenamen van Roderick Vos, en er daarbij achter komt hoe deze man zich jegens in ieder geval twee jonge vrouwen heeft misdragen. Eén van die vrouwen is Francien Vos, de enige erfgename. Omdat die geestelijk in de was is, kan ze niet erven en komt het geld bij de belastingdienst terecht, tenzij… Verlinde verzint een list, en weet  Sofie de Winter, een ander slachtoffer van Roderick Vos, van de juistheid daarvan te overtuigen. In het volgende deel vertelt Sofie hoe zij tegen de zaak aankijkt, en hoe ze omgaat met de erfenis: als medeslachtoffer ze wil Francien helpen, zodat ze haar opzoekt. Als Francien aan het woord komt voltrekt zich het drama dat Verlinde noch Sofie heeft kunnen voorzien. En vervolgens wordt het verhaal afgerond door de rechercheur die moet achterhalen wat er nu precies is gebeurd. Deze perspectiefwisselingen maken het verhaal extra interessant om te lezen, omdat de lezer langzamerhand steeds ‘alwetender’ wordt en het drama als enige ten volle doorgrondt. Daarbij komen er in het boek mooie beschrijvingen in voor van het Scandinavische en Schotse landschap waar het verhaal zich grotendeels afspeelt. En getuigt de afloop van een voor de lezer bevredigende realiteitszin: (ook) erfenisjager Verlinde komt met zijn aanvankelijk fortuinlijk uitpakkende bedrog uiteindelijk niet weg.